“Ülkemiz, Takım Tezgahları kullanımında dünyada 12’inci, Avrupa’da ise 3’üncü sıraya yükselmiştir”
TİAD; Türkiye’de Takım Tezgahı konusunda faaliyet gösteren firmaların %80’ini temsil ediyor. TİAD’a kayıtlı 180 üye olmasına rağmen ülkemizde yaklaşık 250 adet bu sektörde faaliyet gösteren firma var. Ancak rahatlıkla dört firmanın üçü TİAD üyesidir. Son yıllarda özellikle katma değeri yüksek üretimi destekleme adına çalışmalara imza atan TİAD, yapmış olduğu çalışmalar ile sektörü kucaklıyor.
Sizi kısaca tanıyabilir miyiz?
1966 yılında Almanya Essen’de doğdum. İ.T.Ü’ den 1987 yılında Makine Mühendisi olarak mezun oldum. 1992 yılında İ.T.Ü Fen Bilimleri Enstitüsü Makine Fakültesi’nde Yüksek Lisans eğitimimi tamamladım. Sonrasında CNC Takım Tezgâhları ve CAD/CAM sistemleri konuları ile ilgili bir firmada servis ve uygulama mühendisi olarak çalıştım. 1994 yılında uzmanlaşmış olduğum bu konuda, kendi firmamı kurdum ve bir yandan akademik çalışmalarıma devam ederek yine İ.T.Ü Makine Bölümünde Doktoramı tamamladım. Şu an Ses3000 CNC Ltd. Şti. Firmasının hem Yönetim Kurulu Başkanı hem de Genel Müdürüyüm. Aynı zamanda Takım Tezgâhları Sanayici İşadamları Derneği (TİAD)’nde iki dönemdir Yönetim Kurulu Üyeliği ve Başkanlığını sürdürmekteyim. TİAD’ın 2000 yılından bu yana üyesi olduğu Avrupa Takım Tezgahları Teknolojileri ve Aksesuarları Ticari Birliği (CELIMO)’nin de Yönetim Kurulu Üyesiyim.
TİAD’ın kuruluşundan bahseder misiniz? Nerede, ne zamandan (kaçıncı dönem) bu yana faaliyet gösteriyorsunuz?
Takım Tezgahları Sanayici ve İşadamları Derneği (TİAD), 1992 yılında kurulmuş olup, imalat sanayisinin temel üretim araçlarından olan takım tezgahlarının, tamamlayıcı aksesuar ve takımlarının ithalatı, ihracatı, imalatı, toptan ve perakende ticareti ile uğraşan sanayici ve işadamlarını bir araya getirerek; üyelerini gerek yurt içinde gerekse yurt dışındaki her türlü platformda en iyi şekilde temsil etmek amacıyla kurulmuş bir meslek örgütüdür.
TİAD, üyelerini kamu kurumları, oda ve denk dernekler, üniversiteler ve benzeri diğer kurum ve kuruluşlar nezdinde temsil ederek sektörün sorunlarının çözümlenmesine destek sağlamak üzere gerek yurt içinde gerekse yurt dışında birçok toplantıya katılım gerçekleştirmekte; söz konusu platformlarda bildirdiği görüşleri ile tüm sektörel çalışmalara katkı sağlamaktadır. Bu çerçevede TİAD, 30/9/2003 tarihli ve 25245 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan SGM 2003/8 sayılı “Makina Teknik Komitesinin Oluşumu ve Görevlerine Dair Tebliğ” ile daha sonra 24/6/2009 tarihli ve 27264 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan SGM 2009/10 sayılı “Makina Teknik Komitesinin Oluşumu ve Görevlerine Dair Tebliğ” çerçevesinde görev yapmakta olan Makina Teknik Komitesi’nin (MAKTEK) doğal üyesidir.
MAKTEK, Türkiye’nin AB üyeliğine yönelik olarak kurulan on dört resmi komiteden bir tanesini teşkil etmekte olup; T.C. Bilim Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı uhdesinde toplanmaktadır. MAKTEK, özel sektör temsilcilerinin ticari hayatta ve uygulamada karşılaştıkları sıkıntıları Bakanlık ve diğer kamu kurumları ile görüştükleri bir platform niteliği taşımaktadır. Düzenli aralıklar ile toplanan MAKTEK, Bakanlık ve diğer ilgili kurumlara teklif sunabilmekte; ayrıca Alt Çalışma Grupları oluşturarak çalışabilmektedir. MAKTEK’e bağlı olarak oluşturulmuş olan “Takım Tezgahları Alt Çalışma Grubu” da 8 Haziran 2004 tarihli MAKTEK Kararı ile bu şekilde tesis edilmiş olup; başkanlık görevi halihazırda TİAD tarafından yürütülmektedir. TİAD, ülkemiz için önemli yol haritaları teşkil eden “Türkiye Sanayi Stratejisi Belgesi ve Eylem Planı (2011–2014)” ile “Türkiye Planı (2011–2014)” hazırlık süreçlerine katılım sağlamış ve bahis konusu süreçlerde aktif olarak rol almıştır. “Türkiye Makine Sektörü Strateji Belgesi ve Eylem Planı’nın” uygulanması, izlenmesi ve değerlendirilmesi amacıyla oluşturulan “Yönlendirme Kurulu”nun da üyeleri arasındadır.
Takım tezgahı sektörünü değerlendirir misiniz? Takım tezgahı konusunda derneğiniz pazarın yüzde kaçını kapsıyorsunuz?
TİAD’ın bugünkü üye sayısı 180 olup, Türkiye’deki takım tezgahı tüketiminin % 80’inden fazlası, TİAD üyeleri tarafından karşılanmaktadır. TİAD ülke ve üyeleri yararına faaliyetlerde bulunmakta olup; söz konusu faaliyetler, kurumsal yapısı içerisinde tesis edilmiş olan Fuar, Mevzuat, Dış İlişkiler ve AB Projeleri, Üye Geliştirme ve Koordinasyon, Satış Sonrası Hizmetler, Basın-Yayın ve Tanıtım, Eğitim, Bilim ve Teknoloji Komiteleri ve Takımcılar, Metroloji ve CAD/CAM Çalışma grupları aracılığıyla yürütülmektedir.
Üyelerinizin bölgesel olarak dağılımı ne yönde?
Üyelerimizin %50’si İstanbul’da yer alıyor. Kalan üyelerimizin illere göre dağılımına bakıldığında Bursa, İzmir, Konya, Ankara gibi daha çok sanayinin yoğun olduğu yerlerde olduğu görülüyor.
Türkiye’de genel itibariyle ne kadar takım tezgahı sektöründe faaliyet gösteren firma var?
Derneğimiz Türkiye’de Takım Tezgahı konusunda faaliyet gösteren firmaların %80’ini temsil ediyor. TİAD’a kayıtlı 180 üye olmasına rağmen ülkemizde yaklaşık 250 adet bu sektörde faaliyet gösteren firma var. Ancak rahatlıkla “dört firmanın üçü bizim üyemizdir” diyebilirim.
Güncel üretim rakamları hakkında bilgi alabilir miyiz?
Takım Tezgah kullanımını Dünya çapında incelendiğimizde, özellikle son 10 yılda Türkiye, sektörde büyük gelişme gösterdi. Ülkemiz, Takım Tezgahları kullanımında dünyada 12. ve Avrupa’da da birçok gelişmiş ülkeyi geride sonra 3. sıraya yükselmiştir. Çok yakın bir zamanda, CELIMO verilerine göre aramızda 190 milyon dolarlık fark olan İtalya’yı da geride bırakarak 2. sıraya yükseleceğimizi tahmin etmekteyiz. Takım Tezgahları sektöründeki büyüme geçen yıl da devam etti ve kullanımda 1,5 milyar dolarlık bir hacme ulaştı. Bu artışın bu yıl da devam edeceğiniz ön görüyoruz. Özellikle İhracatta % 8.08 artış olmuştur (460 milyon dolara ulaştı) ve üretimde % 22.03 artış olmuştur (792 milyon dolara ulaştı). Üretimdeki ve ihracattaki bu artışı daha olumlu bir noktaya taşımak ve dünya sıralamasında daha ön sıralara yerleşmek için Katma Değeri Yüksek Ürünler üretme gereğinin fazlasıyla üzerinde durduğumuzu özellikle belirtmek isterim. Bunun için özellikle Modern Üretim Teknolojileri ve Üretime Yönelik Bilgi Teknolojilerini, Takım Tezgahları ile birlikte kullanmalıyız ve rekabette bizleri öne çıkaracak katma değeri daha yüksek ve daha yenilikçi ürünler üretmeliyiz.
Türkiye’de üretim yapan bağlantı elemanları sektörünün hacmi ne kadar?
Ülkemiz takım tezgahı üretimi konusunda 2011 yılında büyük bir gelişme yaşadı. 2011 yılında takım tezgahı kullanımında %49’luk bir artış oldu. Bu artıştan sonra dünyada 10. Sıraya yükseldik. Avrupa’da da Almanya ve İtalya’dan sonra birçok ülkeyi geride bırakarak üçüncü olduk. Hatta bir-iki yıl içerisinde de İtalya’yı geçeceğimizi düşünüyorum. 2012 yıl itibariyle 1 Milyar 550 milyon dolar kullanım hacmi artışın üzerine %11,8’lik bir artış oldu. 2012 yılında 2011’e göre ihracatta %9,4, ithalatta %8,8’lik bir artış kaydedildi. En çok artış ise %15,3 ile üretimde oldu. Üretim hacmi 771 milyon dolara ulaştı.
Ülkemizde takım tezgahı sektörü ne zamandan beri var, üretimler ne zamandan beri gerçekleşiyor?
Takım Tezgahı üretimi aslında çok eski yıllara dayanıyor. 2. Dünya Savaşı’ndan önce devlet teşvikiyle Tatsan kuruldu ve üretim yapılmaya başlandı. Tabii onlar konvansiyonel tip dediğimiz klasik makine şeklindeydi. Sonra ülkenin gelişimiyle paralel 2. Dünya Savaşı’ndaki durumlar ve sonraki siyasi problemler neticesinde 1970’li yılların başında bu konuya tekrar değinildi. Dünyada yaşanan gelişmeler neticesinde 1980’li yılların başında CNC sürecine geçiş süreci başladı.
1980 yıllarında kişisel bilgisayarların gelişimine paralel olarak takım tezgahlarına bilgisayar donanımı eklendi. 1980’li yılların sonuna doğru Tezsan ve Taksan olmak üzere iki firma ilk kez bu sektörde üretime başlıyor. Alman ortaklı Spinner firması da talaşlı imalat konusunda tarihe imza atan ilk firmalarımız arasında yer alır. Bu makinalarla beraber Türkiye’de, sac işleme makinaları, kesme ve bükme presleri gelişiyor. Şu an dünya genelinde 10’a yakın markalaşmış firmalarımız var. Söz konusu bu firmaların daha çok Bursa’da faaliyet gösteren Durmazlar, Ermaksan, Şahinler ve Akyapak’ı sıralayabiliriz. Bu firmalar Uzak Doğu’dan tutun Amerika, Afrika’ya kadar Avrupa Başta olmak üzere birçok ülkeye ihracat yapıyor. Bu ürünler aynı zamanda Türkiye pazarında da kullanılıyor.
TİAD’ın kuruluşundan bu yana yaptığı başlıca çalışmalar nelerdir?
TİAD son yıllarda özellikle katma değeri yüksek üretimi destekleme adına çalışmalara imza attık. Bugün gerek dünya klasmanında gerekse ülkemizde ortalama ihracat bedeli konusu çeşitli platformlarda konuşuluyor. Kilo başına olan ihracat bedelinin artırılması için katma değeri yüksek ürünler üretmek gerekir. Bu anlamda da bunu yapmanın yolu yüksek teknolojiden geçiyor. Biz dernek olarak bu konuda çalışma yapıyoruz. TİAD Akademi’de modern teknolojileri kullanma noktasında teknik kişilere eğitim veriyoruz. Bu ürünleri kullanıp katma değeri yüksek ürünleri sağlıyoruz. Bununla birlikte 2011 yılında Avrupa Birliği (AB) projesine dahil olduk. VOC-Mesleki Test Merkezi’nde takım tezgahları alanında satış sonrası hizmetlerde mekanik servis yetkilisi, elektrik elektronik yetkilisi ve tezgahların kullanımı, programlanması ve operatörlüğü anlamında üç konuda pilot çalışmalarımız var. Geçtiğimiz günlerde TÜRKAK sonrasında Mesleki Yeterlilik Kurumu (MYK)’dan da onay alarak akreditasyon sürecimizi tamamlamış bulunmaktayız.
TİAD’ın üye firmalara sağladığı faydalar nelerdir?
TİAD, tek başına ya da kamu kurumları, oda ve denk dernekler, üniversiteler, mesleki ve teknik eğitim kurumları benzeri kuruluşlar ile işbirliği içerisinde üyelerine ve sektöre yönelik genel bilgilendirme etkinlikleri düzenlemektedir. Bu etkinlikler çalıştay, kongre, konferans, seminer ve panel şeklinde organize edilebilmektedir. Sektördeki profesyonellere ve öğrencilere yönelik uygulamalı mesleki teknik eğitimlerin yanı sıra ithalat-ihracat, satış-pazarlama, müşteri ilişkileri, hukuki, mali ve yönetimsel konularda kişisel gelişim eğitimler de gerçekleştirilmektedir.
Sektörde ne yönde sorunlar yaşanıyor?
Üretimdeki ve ihracattaki bu artışı daha olumlu bir noktaya taşımak ve dünya sıralamasında daha ön sıralara yerleşmek için katma değeri yüksek ürünler üretmeliyiz. “Katma Değeri Yüksek Ürünler” üretmemizin önündeki en önemli engellerden birisi ise; Başta KOBİ’lerin olmak üzere sektörümüzün ve sanayimizin tabiri caizse kanayan yarası “Nitelikli Teknik Eleman İhtiyacı”dır. Katma Değeri Yüksek Ürün Üretimi, ancak üretime yönelik bilgi teknolojilerini kullanarak mümkün olacağından dolayı, başta KOBİ’lerimiz olmak üzere tüm sanayicilerimiz; bu teknolojileri kullanabilecek “Nitelikli Teknik Elemanlara” ihtiyaç duymaktadır. TİAD olarak bu alandaki ihtiyacı karşılamak adına TİAD Mesleki Test Merkezi’nin önemini bir kez daha vurgulamak gereklidir.
Sektörün 2023 hedefi hakkındaki düşünceleriniz nelerdir?
2023 yılının hedef ve eylem planlarının hazırlanmasında bir çok sivil toplum kuruluşu gibi Takım Tezgahları ve İşadamları Derneği’nin (TİAD) de katkıları oldu. Katkı sağlamamızın ötesinde 100 milyar Dolar tutarındaki hedefin gerçekleştirilmesinde önemli bir rol sahibi olduğumuz aşikâr. Çünkü ihracat tutarının artması ancak takım tezgahlarının daha fazla kullanılması ile gerçekleşebilir. Türk İmalat Sanayi’sinin can damarı olan, üretim makinaları üreten ana tezgahlar olarak tanımlanan “takım tezgahları”; otomotiv, beyaz eşya, savunma, makine, havacılık, gemi inşa, tekstil, kalıp, inşaat, uçak, gıda ve mobilya başta olmak üzere bir çok sektörde kullanılıyor. Takım tezgahlarından çıkan ürünler, birçok kişinin istihdam edilmesi sonucunu da yaratan ilk ve öncelikli yatırım malları arasında yer alıyor. Belirtilen sektörler başta gelmek üzere birçok imalat sanayiinde kullanılan ara malların ülkemizde daha düşük maliyetler ile imal edilmesi ve buna bağlı olarak ihracat miktarını artıracaktır. Hedefe yönelik, kapsamlı çalışmalar yapıldığı zaman hedeflere ulaşılması zor değildir.
TİAD’ın 2015 yılı projeleri nelerdir?
TİAD olarak hem 2015’teki hem de gelecekteki planlamalarımız için Takım Tezgahı kullanımı çok önemlidir. Kullanım ne kadar çok olursa ülkemizin üretim gücü daha fazla olur. Bu da bizim daha çok üretip daha fazla ihracat yapmamızı sağlar. Kullanım ne kadar çok olursa ülkemizin üretim gücü daha fazla olur. Bu da bizim daha çok üretip daha fazla ihracat yapmamızı sağlar. 2014 yılının ilk yarısına baktığımızda ise sektörümüzün özellikle üretim ve ihracat alanında büyümeye hızlı bir şekilde devam edeceğini tahmin ediyoruz. Yılın ilk yarısında sektörümüz üretimde %4, ihracatta %5,5 büyüme göstermiş, ithalatta %3, yurtiçi kullanım ve satışta ise %1,8’lik bir küçülme göstermiştir.
Bu yıl kullanımda, Avrupa’da İtalya’yı geçip Almanya’dan sonra ikinciliğe yükseleceğimizi ön görüyoruz. Takım tezgahları sektörünün yılın ilk yarısındaki performansını göz önüne aldığımızda ve sektörümüz için büyük önem taşıyan 14-19 Ekim 2014 tarihleri arasında MAKTEK Avrasya Takım Tezgahları, Metal-Sac İşleme Makinaları, Tutucular- Kesici Takımlar, Kalite Kontrol-Ölçüm Sistemleri, CAD/CAM, PLM Yazılımları ve Üretim Teknolojileri Fuarı’nın gerçekleşecek olduğunu düşündüğümüzde sektör genelinde yaklaşık %12- 15 arası bir büyüme gerçekleşeceğini öngörmekteyiz. 2015 yılında bugün var olan ekonomik dalgalanmaların azalacağını ve Türkiye’nin genel ekonomisinde yaklaşık olarak %5’lik bir büyüme gerçekleşeceğini ve bu büyümenin takım tezgahları sektörüne de yaklaşık %10’luk bir büyüme getireceğini düşünüyoruz.
. . .
İçerik sadece atıfta bulunularak yayınlanabilir:
Makina Store. Editöryal görüş, yazarın
görüşüne aykırı olabilir.
